Co zrobić, żeby wielokulturowość była dla dziecka czymś naturalnym? Rozwiązanie jest prostsze, niż mogłoby się wydawać: dawać przykład, rozmawiać, tworzyć projekty, uczyć szacunku do innych kultur. Pomysły na te aktywności podsunie Ci lektura wybranych książeczek z serii „Czytam sobie”. Sprawdź polecane przez nas tytuły!
Wyjaśnij dziecku, co to jest wielokulturowość
Dzieci są z natury otwarte, dlatego – choć oczywiście dostrzegają, gdy osoby w ich otoczeniu, na przykład koleżanki i koledzy w szkole mają inny kolor skóry czy mówią w innym języku – mogą zadawać pytania na ten temat. Kieruje nimi naturalna ciekawość, nie poczucie bycia lepszym lub gorszym. Zadaniem nauczycieli, wychowawców, rodziców jest wyjaśnianie tej kwestii bez odwoływania się do krzywdzących stereotypów. To bowiem od postawy dorosłych w dużej mierze zależy wykształcenie w dzieciach szacunku do innych kultur.
Wprowadzeniem do rozmowy o różnorodności kulturowej mogą być książki, których bohaterowie i bohaterki pochodzą z różnych zakątków świata. Zacznij od lektury „Akiko i Helenka”, by pokazać, że można mieć przyjaciółkę z zupełnie innego kraju. Taka relacja wzbogaca obie strony. Dzieci uczą się od siebie różnych zwyczajów czy chociażby nowych smaków. Placki z jabłkami mogą też posmakować komuś, kto wychował się w Tokio i na co dzień jadł owoce smażone w tempurze, nie w drożdżowym cieście.
Na podstawie tej książeczki możesz porozmawiać o tym, że choć naturalnie wybieramy rzeczy (w tym potrawy) bliższe nam kulturowo, to warto również próbować nowych, bo mogą okazać się równie ciekawe i smaczne, co te znane i oswojone.
W serii „Czytam sobie” znajdziesz również inne tytuły będące świetnym pretekstem do rozmów lub zajęć poświęconych różnym kulturom. „Kolumb całkiem inna historia” może być wstępem do dyskusji o różnych obliczach kolonializmu z nieco starszymi dziećmi. Natomiast książka „Przygoda w Himalajach” to świetna lektura dla małych odkrywców ciekawych innych krajów i kultur.
Przeczytaj również: Rozbudzić ciekawość świata
W grupie (i wielokulturowości) siła!
Kiedy wyjaśniasz dziecku, co to jest wielokulturowość, porozmawiaj z nim o tym, że mimo że każdy z nas jest nieco inny, do prawdziwego szczęścia potrzebujemy siebie nawzajem. Justyna Bednarek, autorka książki „Kura Krystyna i jej banda”, przekonuje, że w grupie i różnorodności siła. W opisanej przez nią zagrodzie ważne jest każde zwierzę, a Kura Krystyna, choć jest szefową, też czasem potrzebuje pomocy.
Ciekawą lekturą opowiadającą o tym, jak pięknie można się różnić, jest książka pt.: „Pudel na dyskotece” napisana przez działaczkę społeczną, pisarkę i kulturoznawczynię Sylwię Chutnik. Tytułowy pudel bardziej niż psa przypomina barwnego ptaka, co powoduje irytację u pewnego kota. Dochodzi nawet do bójki, ale okazuje się, że wbrew powiedzeniu „Jak pies z kotem” zwierzęta potrafią się dogadać, bo… łączy je wspólna pasja.
Ważny temat: Jak rozmawiać z dziećmi o tolerancji? Zbiór najważniejszych zasad
Wielokulturowość i inność a dziecko w szkole
W jednym z wywiadów o bogactwie różnorodności psycholożka Joanna Szeluga podkreślała: „Szkoła może być miejscem, gdzie w atmosferze szacunku możemy uczyć się być z innymi”. Świetnie ilustruje to książeczka pt.: „Szkoła na Dobrej”. Bohater książeczki, nowy uczeń, szybko zostaje zaakceptowany, a jego inność, o której sam otwarcie mówi (mizofonia, na którą cierpi) staje się pretekstem do znalezienia kreatywnych rozwiązań, np. dźwięk dzwonka zostaje zastąpiony śpiewem ptaków, a nogi krzeseł odpowiednio zabezpieczone przed szuraniem.
Kto z nas nie marzy o takiej szkole? Wychowując dzieci w duchu wzajemnego zrozumienia, tworzymy nowe społeczeństwo: empatyczne i szanujące różnorodność. Powinni o tym pamiętać nauczyciele, dyrektorzy i rodzice.
To też Cię zainteresuje: Nowy uczeń w klasie – jak pomóc mu zaadaptować się w grupie dzieci?
Pomysł na dodatkową aktywność: Podziel klasę na grupy, biorąc pod uwagę różnorodność np. temperamentów. Przyjrzyj się, jak pracują poszczególne zespoły, a potem omów to na forum. Pokaż różnice, ale nie wartościuj. Omów mocne i słabe strony każdego sposobu pracy.
Na koniec pamiętaj, że rozmowy z dzieckiem o różnicach związanych z naszym pochodzeniem są bardzo ważne w kontekście budowania empatycznego społeczeństwa. Ważne jest, aby podkreślić, że skutkiem braku szacunku do tych, którzy są od nas inni, są m.in. wojny. Dobrze ilustruje ten temat historyczna książka dla najmłodszych pt.: „Kto uratował jedno życie… Historia Ireny Sendlerowej”.
