Ekologia i zmiany klimatyczne to jedne z najważniejszych tematów, o jakich powinniśmy rozmawiać z dziećmi. W końcu to im przyjdzie żyć w świecie, który już dziś boryka się z poważnymi problemami. Co więcej, życie w zgodzie z naturą i szacunek do przyrody ma wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne. Wydawnictwo HarperCollins zdaje sobie sprawę z wagi tematu, dlatego książki o ekologii dla dzieci stanowią ważną część serii „Czytam sobie”. Prezentujemy kilka tytułów i podpowiadamy, jak z ich pomocą rozmawiać z dziećmi.
Kilka słów o ekologii dla dzieci i zadaniach rodziców
Na całym świecie mnóstwo dzieci i nastolatków włącza się w aktywności mające na celu ochronę przyrody. Niejednokrotnie są ich inicjatorami i inicjatorkami. A od dorosłych słusznie wymagają takiego samego zaangażowania.
Musisz więc stanąć na wysokości zadania! Nie tylko od małego opowiadać dzieciom o ekologii, ale też dawać dobry przykład, zmieniając swoje złe przyzwyczajenia. Daj dzieciom narzędzia, które pomogą im zadbać o świat, który do nich należy.
Warto też pamiętać, że przyroda oddziałuje pozytywnie na dzieci w różnych sferach: od fizycznej, poprzez poznawczą, aż po psychiczną. Przebywanie na łonie natury wpływa na dobre zdrowie, samopoczucie, stymuluje umysł i uczy związków przyczynowo-skutkowych. Jednak jak podkreślają Karolina Wilkosz i Anna Błasiak w tekście pt. „Wychowanie przez przyrodę – wybrane współczesne aspekty” ważne jest „wychowanie dla przyrody”. Aby dzieci nie tylko zdobywały górskie szczyty i bawiły się w podchody w lesie, ale też potrafiły troszczyć się o środowisko naturalne. W aspekcie takiej właśnie nauki przydają się odpowiednio dobrane książki o ekologii dla dzieci.
Przeczytaj również: Jak zachęcać dzieci do działań proekologicznych? 5 pomysłów na lekcję ekologii
Książki ekologiczne dla dzieci – 4 najważniejsze obszary tematyczne
Na rynku wydawniczym znajdziesz książki dla dzieci o ekologii dostosowane do czytelników w różnym wieku: od kilkulatków po nastolatków. Wśród nich ważne miejsce zajmują pozycje z oznaczeniem „eko” z serii „Czytam sobie” HarperCollins, które kierowane są do dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym (5-9 lat). Te książki (z zielonym listkiem na okładce!) stanowią przegląd najistotniejszych tematów z czterech obszarów: od oszczędzania wody po zakupy zero waste. To tematy ważne do poruszania z młodymi czytelnikami i czytelniczkami, na które mogą mieć realny wpływ.
1. Oszczędzanie wody
Deficyt wody pitnej to jeden z problemów, z którym ludziom przyjdzie się zmierzyć. Woda to nasz „Wielki Skarb”. Z książki o tym tytule z poziomu 1 serii „Czytam sobie” dzieci dowiedzą się, jak ważna jest woda i dlaczego wszyscy na świecie jej potrzebują. Prześledzą jej drogę: z podziemnego źródła do naszego kranu i szklanki oraz poznają proste sposoby na oszczędzanie wody.
2. Segregowanie śmieci i recykling
Segregowanie śmieci to coś, co dzieci robią bardzo chętnie. Jeśli nauczą się tego w dzieciństwie, wejdzie im to w krew i na pewno nie będą mieć z tym problemu, kiedy dorosną.
Prostą instrukcję dotyczącą recyklingu początkujący czytelnicy i czytelniczki znajdą w książce „Awantura w śmietniku”. Akcja tej zabawnej opowieści rozpoczyna się w brudnym kuble, w którym mieszkają i mieszają się różne odpadki. Plastikowa butelka, ogryzek i potłuczony słoik nie potrafią się ze sobą dogadać. Postanawiają się więc dobrać w pary i zamieszkać w oddzielnych koszach. Od tej chwili każdy duet mieszka w pojemniku o innym kolorze. Wszyscy żyją w zgodzie i co ważne nie brudzą się i nie dziurawią nawzajem!
Śmieci są nie tylko problemem naszych miast. To również poważne zagrożenie dla dziko żyjących zwierząt na całym świecie. W końcu wyrzucona przez nas na bałtyckiej plaży folia czy jednorazowa słomka może pokonać tysiące kilometrów i trafić na przykład na wyspę zamieszkałą przez maskonury. Taką historię dzieci znajdą w książce „Misja Inspektora Maskonura” z poziomu 2 serii „Czytam sobie”. Jej bohater, to dzielny ptak, który zbiera i segreguje plastikowe śmieci, zalegające na brzegach jego rodzinnej wyspy. Foliowe torebki, słomki, jednorazowe kubeczki – to wszystko zagraża nie tylko maskonurom, ale też innym morskim stworzeniom. Inspektor pomaga więc krabowi oraz delfinom i apeluje o rozsądne gospodarowanie odpadkami. Podpowiada również, które produkty wybierać, żeby śmiecić mniej!
Pomysł na dodatkową aktywność: Na ostatniej stronie książki „Misja Inspektora Maskonura” znajdziesz ilustrację przestawiającą maskonura przed mikrofonem. Zachęć dziecko, by wyobraziło sobie, że to ono przeprowadza wywiad. Jakie pytania zada inspektorowi? Spiszcie je, a następnie spróbujcie wspólnie udzielić na nie odpowiedzi.
3. Zakupy w duchu zero waste
Zakupy to pierwszy moment, w którym możemy ograniczyć ilość produkowanych przez naszą rodzinę śmieci. Warto więc zabierać na nie dzieci i pokazywać, jak dokonywać odpowiedzialnych wyborów. Coraz częściej zdarza się jednak, że to dzieci zwracają uwagę dorosłym i podpowiadają, jak kupować, żeby nie marnować. Taką historię znajdziecie w książce „Samotny banan”. W pudełku na straganie leży owoc pokryty ciemnymi kropkami. Paweł nie chce kupić takiego brzydkiego banana, ale jego młodsza siostra Nadia wie, że to nadal dobry, zdrowy, słodki owoc, z którego wyjdą świetne placki albo lody!
Kropkowany banan trafia więc do torby na zakupy. Materiałowej, oczywiście! Rodzina Pawła i Nadii na co dzień robi zresztą dużo więcej, żeby dbać o przyrodę. I o tym dzieci też przeczytają w tej książce. Autorka książki, Sylwia Majcher prowadzi szkolenia, na których podpowiada, jak żyć zgodnie z ideą zero waste.
Kolejną książką, która porusza problem negatywnego wpływu nadmiernej konsumpcji na naszą planetę, jest „Wielki bal” Joanny Jagiełło. W przedszkolu Nel planowany jest bal przebierańców. Podekscytowane dzieci rozmawiają o swoich pomysłach na kostiumy, które zamierzają kupić na bazarku lub zamówić przez internet. Nic dziwnego, że i Nel liczy na pachnące nowością przebranie. Problem w tym, że ten zapach będzie prawdopodobnie zapachem plastiku. Do akcji wkracza tata, ekolog. Tłumaczy córce, dlaczego kupowanie jednorazowego kostiumu jest złym pomysłem. To tony śmieci, lądujących co roku na wysypiskach, olbrzymie zużycie wody, wyzysk osób pracujących przy produkcji ubrań. Jednak ostateczna decyzja w sprawie kostiumu należy do samej Nel, która po długich przemyśleniach postanawia zrobić strój kota z tego, co znajdzie w domu. Jeszcze nie wie, że zainspiruje swoją postawą koleżanki!
Sprawdź także: Jak rozmawiać z dzieckiem o zmianach klimatycznych?
4. Dbanie o czyste powietrze
Książka o ziemi dla dzieci możesz dopasowywać też do pory roku. Jesienią i zimą zastanówcie się wspólnie, czy macie jakiś wpływ na jakość powietrza w swojej okolicy. Następnie podsuń dziecku ciekawy tytuł: „Smog w centrum miasta” z poziomu 1 serii „Czytam sobie”. To historia Nelki, która pewnego dnia słyszy w radiu o okropnym smoku. Kiedy wyrusza z mamą do centrum, wszędzie widzi jego ślady, choćby dym za oknem. Smok okazuje się smogiem. Również niebezpiecznym dla zdrowia. Wraz z Nelką dzieci dowiedzą się, jak sprawić, żeby szkodliwych spalin było w mieście mniej i przy jakim zanieczyszczeniu warto założyć maseczkę.
Ekologia – książki, które warto czytać
Segregacja śmieci, kupowanie samotnych warzyw i owoców, które dzięki temu nie trafią do śmietnika, picie wody z kranu, który potem porządnie zakręcimy – to wszystko możemy zrobić już dziś. Ziemia dzięki temu trochę odetchnie, a za kilka lat będzie bardziej przyjaznym miejscem dla naszych dzieci.
Warto też wyjaśniać dziecku, że przyroda wykonuje dla nas działania warte ogromnych pieniędzy. O tym, co robi dla nas wiatr, przeczytacie w książce „Po co wieje wiatr”. Natomiast wartość drzew przedstawiona jest w zabawnej opowieści pt. „Baba Jaga i Duch Puszczy”.
Zaprezentowaliśmy wybrane książki o ekologii dla dzieci z serii „Czytam sobie” wydawnictwa HarperCollins. Zaproponuj dziecku ich lekturę, a następnie zastanówcie się wspólnie, co możecie zmienić w domu i szkole, żeby żyć w duchu eko.
Źródła:
A. Błasiak, K. Wilkosz, Wychowanie przez przyrodę – wybrane współczesne aspekty
Emka Kowalska – dziennikarka, mama, obibooki.pl