pierwszy-telefon

W dzisiejszym świecie niemal każdy posiada choćby najprostszy telefon komórkowy. Kiedy do tej grupy powinny dołączyć dzieci? W jakim wieku powinny dostać swój pierwszy telefon i jak nauczyć je bezpiecznie z niego korzystać? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule. Przedstawiamy też dwie książki z serii „Czytam sobie” HarperCollins, które mogą stać się punktem wyjścia do budowania cyfrowych kompetencji dziecka.

Pierwszy smartfon dla dziecka – w jakim wieku?

Na to pytanie trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Każdy rodzic musi taką decyzję podjąć samodzielnie, choć może mu w tym pomóc kilka wskazówek. Po pierwsze warto wziąć pod uwagę wytyczne z raportu „Smartfon? Tak, ale z głową!”. Według ekspertów początek korzystania ze smartfonów powinien przypadać na wiek między dziewiątym a dziesiątym rokiem życia. W tym okresie może to być 1 godzina dziennie, co drugi dzień. Wprowadzenie smartfonu do aktywności dziecka przed dziewiątym rokiem życia, szczególnie bez granic czasowych, a także nadmierne używanie go w tym wieku, w wymiarze dłuższym niż 3 godziny dziennie, może skutkować cyberzaburzeniami. W wieku 9–12 lat limit czasowy zwiększamy do 1,5 godziny dziennie, według modelu: dwa dni korzystania i jeden dzień przerwy.

W wieku 5–8 lat pierwszy telefon w zasadzie nie jest potrzebny. Jego podstawową funkcją pozostaje komunikacja, a dzieci mogą przecież porozumiewać się z rodzicami czy rówieśnikami bezpośrednio. Momentem, w którym można zacząć się zastanawiać nad pierwszym telefonem, jest wiek, w którym zaczyna samodzielnie poruszać się poza domem. Jest to mniej więcej czas drugiej klas podstawówki czy pierwszego wyjazdu na kolonie. Podstawowe pytanie, które musimy sobie zadać, zastanawiając się, w jakim wieku dać dziecku pierwszy telefon – to, czy potrzebuje go do komunikacji z otoczeniem?

Jeśli dziecko samodzielnie wraca ze szkoły już od początku podstawówki, pierwszy telefon z internetem możesz zastąpić smartwatchem GPS. Dzięki temu urządzeniu będziesz mógł m.in. dzwonić i wysyłać wiadomości SMS oraz śledzić lokalizację. To wystarczające funkcje, by mieć pewność, że dziecko jest bezpieczne.

W cytowanym raporcie znalazły się także rekomendacje dotyczące granicznych godzin kontaktu ze smartfonami. Dzieci w wieku 9–12 lat powinny z nich korzystać do godziny 20.00, nastolatkowie (13–17 lat) do godziny 21.00.

Jak przygotować dziecko na pierwszy telefon?

Jeśli uznasz, że dla twojego dziecka właśnie nadszedł moment na pierwszy smartfon, przedyskutuj z nim kilka spraw. Zanim ustalicie zasady korzystania z urządzenia, porozmawiajcie o tym, jakie zagrożenia mogą wiązać się z jego nadużywaniem lub samym korzystaniem z internetu. Pomocna może okazać się książka „Chrapka na apkę”. Główna bohaterka Maja bardzo lubi bawić się telefonem mamy i pewnego razu zabiera go bez pytania. Surfuje po sieci, gra w gry, znajduje nowe informacje aż wreszcie… czuje się tym wszystkim przytłoczona i jest jej strasznie smutno. Przykład dziewczynki pokaże Twojemu dziecku, że nadmierne korzystanie z telefonu może mieć negatywne skutki.

okładka książki "Chrapka na apkę"

Przeczytaj również: Samotność dzieci w sieci

Po omówieniu książki „Chrapka na apkę” ustalcie z dzieckiem zasady bezpiecznego używania telefonu, biorąc pod uwagę cztery podstawowe kryteria.

1. Czas korzystania z telefonu

Wyznaczcie momenty, w których nie można sięgać po telefon (wspólne posiłki, czas wyciszenia i snu). Określcie, ile minut dziennie dziecko może używać telefonu do rozrywki: gier czy filmików oraz edukacji. W cytowanym raporcie „Smartfon? Tak, ale z głową!” eksperci sugerują, by smartfony, jeśli nie są wykorzystywane edukacyjnie w trakcie lekcji, były wyłączone.

2. Funkcje telefonu

Telefon dla dziecka nie powinien zastępować zabawki. Wyjaśnij, że to urządzenie służy przede wszystkim do komunikacji. Kiedy Twoja pociecha sama wychodzi z domu, powinna zadbać o to, by zawsze zabrać ze sobą naładowany telefon. Komórka ma służyć przede wszystkim do utrzymania kontaktu między wami lub wezwania pomocy (jeśli pojawi się taka potrzeba). Upewnij się więc, że dziecko zna numery alarmowe i wie, kiedy z nich korzystać. Przypomnij, że ich nieuzasadnione użycie to bardzo zły pomysł.

3. Bezpieczeństwo w sieci

Porozmawiaj też z dzieckiem o tym, jak bezpiecznie może korzystać z aplikacji i internetu. Poinformuj je o podstawowych zasadach netykiety, przypomnij, że w sieci przestrzegamy tych samych zasad dobrego wychowania, co w realnym świecie. Uczul też dziecko na internetowych oszustów i wskaż, że powinno komunikować się tylko z osobami, które zna. Nie bagatelizuj też kwestii połączeń i SMS-ów. Zaznacz, że dziecko nie może odbierać połączeń nieznanych numerów ani odpisywać na wiadomości od obcych.

4. Internet pod nadzorem

Powołując się na książkę o Mai, przypomnij dziecku, że nie wszystkie treści dostępne w internecie, są dla niego odpowiednie. Możesz porównać to choćby do kawy – dzieci nie piją tego napoju. Określ, z jakich aplikacji czy gier pociecha może korzystać bez Twojej zgody. Pamiętaj też, że dla większości mediów społecznościowych minimalny wymagany wiek to 13 lat. Dla ułatwienia możesz skorzystać też z opcji kontroli rodzicielskiej. Włączając ten filtr np. w sklepie z grami, zyskasz pewność, że dziecko nie natrafi na szkodliwe treści.

Ekrany a umiejętności społeczne

Światowej sławy psycholog Manfred Spitzer podkreśla, że: „[…] im więcej godzin młodzi ludzie spędzają codziennie przed ekranami, tym mniejszą empatią darzą swoich rodziców i przyjaciół”.

Pamiętaj, że u dzieci i młodzieży umiejętności społeczne dopiero się kształtują. Należy zadbać o to, by miały możliwość ich rozwijania w realnym świecie. Zastąpienie tego wirtualnymi kontaktami na dużą skalę (czyli kilka godzin dziennie) przyczynia się do zaburzeń zdrowego rozwoju psychospołecznego. Doświadczył tego w niewielkim stopniu Mati – bohater książki pt. „Złota rybka”. Zamiast budować z babcią i siostrą domek na drzewie, spędza całą sobotę przed ekranem. Czy stracony przed smartfonem czas uda się odzyskać?

okładka książki dla dzieci złota rybka

Pomysł na dodatkową aktywność: Podsuń książkę „Złota rybka” dzieciom, które już radzą sobie ze składaniem liter, a następnie znajdźcie realne zamienniki na wirtualne aktywności. Oto przykładowa lista:

  • gry na smartfonie zamieńcie na gry planszowe,
  • zamiast robienie zdjęć telefonem, spróbujcie szkicowania w plenerze lub wykonajcie zdjęcia zwykłym aparatem, a następnie je wywołajcie.

Chcesz kupić pierwszy telefon dla dziecka? Niech decyzja o podarowaniu smartfona będzie przemyślana. Warto podjąć ją wtedy, gdy dziecko rzeczywiście potrzebuje urządzenia do komunikowania się z otoczeniem lub gdy spędza czas poza domem bez opieki rodziców. Zanim jednak pociecha dostanie pierwszy telefon, powinna wiedzieć, jak bezpiecznie korzystać zarówno z samego urządzenia, jak i internetu. Na koniec pamiętaj, że aby skutecznie budować cyfrowe kompetencje dzieci i minimalizować zagrożenia, konieczna jest współpraca wielu grup: przede wszystkim rodziny i szkoły.

Źródła:

Raport „Smartfon? Tak, ale z głową!”