Zastanawiasz się, jak nagradzać dziecko i mobilizować je do nauki oraz zdobywania nowych umiejętności? W artykule przedstawiamy sposoby na mądre chwalenie, nagradzanie i motywowanie uczniów w wieku wczesnoszkolnym. Zdradzamy, jak w sprytny sposób zachęcić dzieci do regularnego czytania.
Nagradzanie dziecka – mądra pochwała słowna
Badania, które przeprowadziła psycholożka Carol Dweck, pokazują, że sposób chwalenia ma ogromne znaczenie w uczeniu się i zdobywaniu nowych umiejętności. Ponadto pochwały wpływają na sposób myślenia o sobie, wytrwałość i skłonność do podejmowania wyzwań. Dzieci chwalone tylko za inteligencję wierzą, że ich zdolności zależą od wrodzonego talentu i nie są skore do podejmowania wysiłku. Porażki sprawiają, że szybko wycofują się i tracą pewność siebie.
Z kolei dzieci chwalone za włożony wysiłek, chętniej podejmują kolejne próby, nawet jeżeli wcześniejsze skończyły się niepowodzeniem. Jak podkreśla Carol Dweck:
„Kładzenie nacisku na wysiłek daje dziecku zmienną, którą może kontrolować. Zaczyna postrzegać siebie jako kontrolującego swój sukces. Natomiast podkreślanie naturalnej inteligencji wymyka się spod kontroli dziecka i nie daje narzędzi do odpowiedniej reakcji na porażkę”[1].
Zatem, jak nagradzać dziecko słowami? Co robić, a czego nie robić, chwaląc dziecko za postępy? Zainspiruj się poniższymi wskazówkami i zacznij ich wdrożenie od zaraz!
- Chwaląc, kładź nacisk nie na efekt, ale na cały proces i włożony w wykonanie zadania wysiłek.
- Dostrzegaj szczegóły. Doceniaj za konkretne elementy: skupienie się na zadaniu bez rozpraszania się, prawidłowe wykonanie poszczególnej części zadania, kreatywne podejście do rozwiązania problemu lub innowacyjne pomysły zastosowane przy wykonaniu zadania.
- Zachęcaj do ponownego podjęcie trudnego tematu. Przekonaj dziecko, że nawet osoby z wielkim talentem, aby osiągnąć sukces, muszą ciężko pracować. Przykładem tego jest tytułowa bohaterka książki z serii Czytam sobie „O Zofii, co zbierała kolory. O Zofii Stryjeńskiej„, czyli wybitna polska malarka. Zachęć dziecko do przeczytania tej pozycji i porozmawiajcie o tym, jak ważna w życiu jest determinacja i dążenie do celu.
- Podkreślaj samodzielność i kreatywność wykonanego zadania.
- Nie porównuj swojej pociechy do rówieśników, stawiając kolegów i koleżanki za wzór do naśladowania. W ten sposób dajesz dziecku do zrozumienia, że wymagasz od niego więcej, a ono nie może sprostać wysoko zawieszonej poprzeczce. Takie działanie może zniechęcić dziecko do podejmowania dalszych prób.
- Unikaj pochwał z przekorą typu: „Wreszcie to zrobiłeś”.
To też Cię zainteresuje: Jak podtrzymać w dzieciach głód wiedzy i pasję nauki?
Motywowanie i nagrody dla dzieci
Zanim przejdziemy do tego, jak poza pochwałą słowną można nagradzać dziecko, przyjrzyjmy się kilku nieoczywistym elementom, które na równi z pochwałą słowne lub nagrodami wpływają na motywację uczniów do nauki.
1. Atmosfera – uczniowie, którzy przebywają we wspierającym otoczeniu, robią lepsze postępy. Na chęć do nauki wpływa też przyjemnie urządzone wnętrze.
Pomysł na dodatkową aktywność: Podsuń dziecku książki „Szkoła na Dobrej” oraz „Nasza pani supermenka”, a następnie zastanówcie się wspólnie, jakie elementy sprawią, że Twoje dziecko chętniej będzie się uczyć, na przykład lekcje w terenie, odpowiedni nastrój w pokoju, ciekawe materiały dydaktyczne. Zapiszcie tę listę i w miarę możliwości wprowadźcie te zmiany.
2. Zainteresowania – dzieci chętniej uczą się tego, co naturalnie lubią. Nie wymagaj więc od nich najlepszych ocen ze wszystkich przedmiotów. Tych bardziej ambitnych, którzy nie lubią odpuszczać, przekonaj, że nie trzeba być dobrym ze wszystkiego. Dowodem na to jest historia opisana w książce „Edison. O wielkim wynalazcy”. Warto podsunąć ją uczniom z klas 1–3 szkoły podstawowej, a następnie porozmawiać z nimi o tym, czym jest pasja.
Pomysł na dodatkową aktywność: Książka „Futuropolis. Miasto jutra” może być pretekstem do wychowawczej rozmowy o wyśmiewaniu się. Główny bohater Antek ze względu na szkolne osiągnięcia nazywany jest kujonem. Podkreślmy, że nie powinniśmy oceniać innych przez pryzmat wyników w szkole: zarówno tych najlepszych, jak i najsłabszych.
3. Umiejętność uczenia się – osoby, które wiedzą, jak uczyć się skutecznie, mają silniejszą motywację do nauki. Wspólnie znajdźcie więc metody i techniki, które sprawią, że Twoje dziecko z łatwością przyswoi nowe wiadomości.
W motywowaniu do nauki ważne są również nagrody dla dzieci w formie atrakcyjnych wyjść i wyjazdów. To wspólny czas, który z jednej strony daje dziecku radość, z drugiej zaś buduje silną więź między Tobą a dzieckiem. W zależności od zainteresowań dziecka mogą to być wyjścia do zoo, aquaparku, kina czy ulubionej księgarni.
Nagrody motywacyjne dla dzieci za czytanie
Pamiętaj, że dzieci, które właśnie nauczyły się czytać lub uczą się składać wyrazy i zdania, potrzebują motywacji, by regularnie sięgać po książki. Świetnym pomysłem na wyrobienie nawyku codziennej lektury są wyzwania czytelnicze. Nauczyciel nauczania początkowego może przygotować kartkę z kilkudziesięcioma rysunkami i zachęcić dzieci, by za każde 15 minut czytania pokolorowały jeden obrazek. To propozycja na zadanie dodatkowe na czas ferii lub długiego weekendu. Uczniowie uwielbiają takie wyzwania i chętnie biorą w nich udział.
Przeczytaj również: Dzienniczek lektur – co zrobić, by był atrakcyjny dla dziecka?
Z myślą o motywowaniu dzieci do regularnej lektury powstała seria „Czytam sobie” wydawnictwa HarperCollins. W każdej książce z serii dziecko znajdzie dyplom sukcesu i naklejki. A na naszej stronie w zakładce „do pobrania” zamieszczone są dodatkowe materiały zachęcające do czytania: wykreślanki, zawieszki na drzwi, motywacyjne listy książek i wiele innych. Połączenie ciekawej tematyki i formy ułatwiającej lekturę sprawia, że dzieci chętniej sięgają po kolejne książki.
Jak nagradzać dziecko? Wykorzystaj powyższe pomysły w postaci mądrych pochwał słownych, nagród w formie atrakcyjnych wspólnych wyjść i pomysłowych materiałów motywacyjnych. Skorzystaj z naszych wskazówek oraz materiałów dostępnych na stronie i przekonaj się, że te proste metody działają.
[1] Źródło: https://www.ted.com/talks/carol_dweck_the_power_of_believing_that_you_can_improve