Umiejętność podejmowania decyzji i odpowiadanie za nie to cecha, która przystoi nie tylko dorosłym. Zestawienie słów „dziecko” i „odpowiedzialność” może dziwić, ale naukę tej umiejętności można zacząć już od najmłodszych lat! Dowiedz się, jak rozwijać u dziecka poczucie odpowiedzialności i sprawiać, by z każdym dniem stawało się bardziej samodzielne.
Wytłumacz, na czym polega odpowiedzialność
Jeśli chcesz nauczyć dziecko odpowiedzialności, obrazowo i konkretnie wytłumacz, na czym ona właściwie polega i dlaczego jest tak ważna. Nie od dziś wiadomo, że książki potrafią doskonale objaśniać rzeczywistość, która nas otacza. Idealną lekturą w temacie odpowiedzialności będzie opowieść, która przedstawi współpracę wielu osób przy organizacji jednego wydarzenia. Dziecko zobaczy, na czym polega podział obowiązków i jak ważne jest sumienne wykonanie powierzonego zadania.
Taką właśnie historię zawiera książeczka „Letni koncert”. Owady organizują koncert na polanie, a każdy z nich odpowiedzialny jest za inną sprawę. Książka świetnie pokazuje, jak ważne jest rzetelne wykonanie powierzonych obowiązków i przewidywanie skutków swoich działań.
Pozwól na podejmowanie własnych decyzji
Dość teorii, przejdźmy do praktyki. Przecież nie będziesz organizować koncertu, by Twoje dziecko mogło uczyć się wspomnianych umiejętności 😉 Najlepiej sprawdzi się nauka w praktyce. By dziecko mogło wziąć odpowiedzialność za swoje decyzje, trzeba najpierw pozwolić mu je podjąć.
Oczywiście nie chodzi tu o wybór przedszkola czy lekarza specjalisty, ale o drobne rozstrzygnięcia, które pozwolą rozwijać u dziecka poczucie odpowiedzialności. Zacznijcie np. od wyboru ubrania na dany dzień. Dobrym pomysłem jest też skomponowanie przez pociechę posiłku z produktów, jakie macie w lodówce lub tych, które zaproponujesz. Jeśli dziecko jest starsze, pozwól mu samodzielnie zaplanować swój dzień – niech samo wybierze, co spakuje do szkoły, co zje na drugie śniadanie, jaką książkę przeczyta wieczorem lub o której położy się spać.
Drobne obowiązki – kluczem do sukcesu
Wspomnieliśmy już o owadzim koncercie. Choć to duże przedsięwzięcie i wymaga wiele pracy, w historyjce biedronka uratowała całe wydarzenie wiankami, które sama uplotła. Tym przykładem pokaż dziecku, że małe czynności mają duże znaczenie. Powierz mu drobne, domowe obowiązki, które pozwolą smykowi nauczyć się odpowiedzialności za swoje działania.
Może to być np. podlewanie kwiatów wedle Twoich instrukcji lub nawet samodzielne wyhodowanie rzeżuchy. Regularność tych czynności sprawi, że dziecko będzie musiało o nich pamiętać, aby roślinki rosły i nie uschły. Jeśli macie w domu zwierzaka, niech pociecha dba, by pupil zawsze miał w swojej miseczce wodę. Takie małe obowiązki są dla dziecka doskonałym treningiem rozwijania poczucia odpowiedzialności.
Postaw na samodzielność
By wychować odpowiedzialne dziecko, musisz też zadbać o to, by było samodzielne. Te dwie umiejętności idą ze sobą w parze – trudno być odpowiedzialnym za czynność, którą ktoś wykonał za nas. Nie wyręczaj więc dziecka w tym, co może zrobić sam.
Dobrym pomysłem jest, by już od najmłodszych lat uczyć dziecko sprzątania po sobie. Ustalcie zasadę, że po skończonej zabawie pociecha porządkuje zabawki. Dużo praktycznych porad w tym temacie znajdziesz w artykule: 10 kroków do opanowania bałaganu i nauki odpowiedzialności, czyli jak nauczyć dziecko sprzątać.
Pamiętaj, że samodzielności warto uczyć stopniowo. Jak to zrobić? Z czasem powierzaj dziecku coraz bardziej odpowiedzialne zadania – w ten sposób nie tylko wykształcisz w nim dobre nawyki, ale wzmocnisz pewność siebie i wiarę we własne możliwości. Jeśli pociecha jest już nieco starsza, możesz zachęcić ją do uczestnictwa, np. w wolontariacie. To element budowania samodzielności, ale także odpowiedzialności społecznej, która nie tylko zaangażuje dziecko, ale także uwrażliwi je na krzywdę wobec innych ludzi, zwierząt i całej planety Ziemi.
Dawaj dobry przykład
By wychować odpowiedzialne dziecko, musisz dawać mu dobry przykład. Pamiętaj, że kilkulatkowie podpatrują dorosłych w każdej sytuacji i dzięki temu dużo się uczą. Konsekwentnie przestrzegaj więc swoich ustaleń i odpowiadaj za swoje słowa. Wspieraj też dziecko w decyzjach i pozwalaj (tam, gdzie to możliwe) na jego własne działania 😊