W świecie, w którym liczą się umiejętność prezentacji, inicjatywa, otwartość często oceniamy nieśmiałość u dziecka jako coś negatywnego. Warto jednak popatrzeć na to dwuwymiarowo: aktywizować, ale też akceptować. Sprawdź nasze pomysły na to, jak pomóc dziecku znaleźć w sobie odwagę i ośmielić nieśmiałe dziecko!
Nieśmiałość dziecka niejedno ma imię
Eksperci podkreślają, że nieśmiałość u dziecka może być przynajmniej częściowo zdeterminowana przez genetykę, ale warto też pamiętać o innych aspektach.
- Temperament i osobowość: osoby wrażliwe emocjonalne często bywają też nieśmiałe.
- Relacje rodzinne: dzieci, które doświadczyły i doświadczają niekonsekwentnej opieki, mogą być podatne na nieśmiałe zachowania.
- Nieśmiałość lub nadopiekuńczość rodziców: wpływa na kształtowanie się postaw lękowych i powściągliwości u dzieci, zwłaszcza w obliczu nowych sytuacji.
- Nieadekwatna krytyka – stałenegatywne oceny bliskich osób sprawiają, że wrażliwe osoby stają się wycofane i nieśmiałe.
By nieśmiałe dziecko w pełni rozwinęło swoje talenty, powinno być mądrze wzmacniane przez dorosłych z otoczenia: rodziców, nauczycieli, animatorów. W takim przypadku sprawdza się też wspierający styl rodzicielstwa oparty na szacunku do dziecka, dialogu i gotowości do szukania twórczych rozwiązań zaistniałych problemów.
Zainspiruj się: 6 książek, które uczą radzić sobie z niepowodzeniami i wzmacniać pewność siebie
Jak ośmielić dziecko? Wskazówki nie tylko dla rodziców
Zastanawiasz się, jak ośmielić nieśmiałe dziecko? Zanim przejdziemy do konkretnych wskazówek, pamiętaj, że nie tylko ta cecha definiuje dziecko. Pomyśl, jak jeszcze inaczej mógłbyś je określić? Pomysłowe, wesołe, a może empatyczne? Kiedy przyjdzie Ci na myśl nazwać dziecko „nieśmiałym”, sięgnij do tych innych pozytywnych określeń. Wdrożyłeś tę zasadę na stałe? Czas zapoznać się z pozostałymi sześcioma wskazówkami.
1. Nie zmuszaj do bycia towarzyskim za wszelką cenę
Stawiaj na metodę małych kroków i zachęcaj do nawiązywania relacji, ale nie na siłę. W tym przypadku sprawdzą się np. zabawa w scenki dotycząca rozmowy z sąsiadem lub inicjowanie spotkań z kolegami sam na sam, w bezpiecznym miejscu i wspierającej atmosferze.
2. Nie krytykuj. Dyscyplinuj, ale łagodnie
Pamiętaj, że krytyka i wytykanie popełnionych błędów wzmaga nieśmiałość dziecka. Rodzice oraz nauczyciele powinni więc stosować metody wzmocnień pozytywnych. Natomiast w przypadku łamania zasad przez nieśmiałe dziecko delikatnie zwracać uwagę i unikać nagan.
3. Nie bądź nadmiernie opiekuńczy
Nie wrzucaj dziecka na głęboką wodę, ale też nie usuwaj wszystkich przeszkód. Dziecko musi mieć okazję do samodzielnego działania, by nabywać doświadczenie i z czasem radzić sobie w nowych sytuacjach.
4. Pomóż dziecku odkryć jego mocne strony, chwal za talenty
Zachęcaj do uczestniczenia w konkursach tematycznych prezentujących talenty dziecka np. plastycznych, czytelniczych czy sportowych. Jako nauczyciel udzielaj publicznych pochwał dziecku nieśmiałemu na forum klasy i podkreślaj nawet najmniejsze zasługi.
5. Pozwalaj na wyrażanie własnego zdania
Nieśmiałe dziecko potrzebuje tego szczególnie. Nie narzucaj mu wszystkiego z góry, pytaj o zdanie np. w kwestii wyboru wakacyjnego kierunku. Dyskutujcie, rozmawiajcie, akceptuj odmienne zdanie Twojego dziecka.
Przeczytaj również: Jak nauczyć dziecko samodzielności? 10 skutecznych porad
6. Pokazuj przykłady bohaterów, którzy czegoś się boją
Czytajcie książki i oglądajcie filmy z lękliwymi bohaterami. Rozmawiajcie o tym, jak poradzili sobie z trudnościami. Później w życiu codziennym wracajcie do tych opowieści i próbujcie stosować przedstawione w nich strategii radzenia sobie z nieśmiałością.
Gdy dziecko jest nieśmiałe – książkowa apteczka HarperCollins
Czytanie na głos, omawianie książek, zadawanie pytań na bazie fabuły to świetny sposób aktywizacji nieśmiałego dziecka. Co więcej, warto wybrać opowieści, których bohaterowie pokonują nieśmiałość, nawiązują przyjaźnie, decydują się przełamać swój strach, pokazują talenty. Przeanalizowaliśmy książki z serii „Czytam sobie” HarperCollins i wybraliśmy dla Ciebie 4 tytuły, które sprawdzą się w pracy z nieśmiałym dzieckiem w domu i w szkole.
1. Dziecko nieśmiałe w szkole a popularność
Bruno, główny bohater książki „Oko w oko z diplodokiem”, też chcę się poczuć ważny w szkole. Choć nie jest popularny w klasie, to grupa w końcu go dostrzega i docenia. A wszystko to dzieje się na wycieczce do Gadolandu – wielkiego parku ze szkieletami dinozaurów.
2. Nieśmiałe dziecko i determinacja
Dowodem na to, że nieśmiałe dzieci też mogą osiągnąć sukces, jest Marysia – główna bohaterka książki „Dziadek do orzechów”. Z natury cicha i spokojna uczennica szkoły baletowej, dzięki wielkie determinacji, spełnia swoje największe taneczne marzenie.
3. Nawiązywanie przyjaźni
Gdy dziecko jest nieśmiałe i ma trudności w nawiązywaniu relacji, warto czytać mu książki o przyjaźniach. Na dobry początek sprawdzi się opowieść pt. „Akiko i Helenka” o dwóch wrażliwych dziewczynkach, które mimo różnic kulturowych znajdują wspólny język.
Pomysł na dodatkową aktywność: Pedagodzy przekonują, że wykonanie rysunku tematycznego to dobra forma aktywizacji dzieci, szczególnie wycofanych i nieśmiałych. Dlatego na bazie książki „Akiko i Helenka” narysujcie portret wymarzonego przyjaciela i porozmawiajcie o jego cechach.
4. Nieśmiałe dziecko a pasja
Maciek, główny bohater książki „Pan Fortepianek” to wrażliwiec, a jego nieśmiałość utrudnia mu życie. Jednak dzięki odnalezieniu pasji do muzyki, staje się pewniejszy siebie i z odwagą przyjmuje codzienne wyzwania.
Na nieśmiałe dziecko warto od czasu do czasu popatrzyć przez okulary zachwytu. Zdać sobie sprawę z tego, że choć ma trudności z interakcjami społecznymi, to zwykle nawiązuje głębsze relacje. A to zaowocuje w przyszłości – będzie dobrym partnerem i empatycznym współpracownikiem.
Źródła:
Jak pomóc nieśmiałemu dziecku, jak pracować z nieśmiałym uczniem?