Z Raportu Rzecznika Praw Dziecka wynika, że aż 17% uczniów w Polsce wymaga wsparcia w obszarze relacji z rówieśnikami. Warto więc zadbać o ten aspekt, np. podsuwając dzieciom mądre opowieści o przyjaźni. „Draka na Antypodach”, czyli nowość z serii „Czytam, bo lubię”, to jedna z takich książek, która może stać się punktem wyjścia do wielu ważnych rozmów.
Relacje z rówieśnikami – dlaczego są tak ważne w rozwoju dziecka?
Dr Katarzyna Szewczuk z Wydziału Pedagogicznego Akademii Ignatianum podkreśla, że dla uczniów w wieku wczesnoszkolnym relacje z rówieśnikami są sposobem na „usankcjonowanie swojej samodzielności i niezależności od rodziców oraz osób dorosłych w ogóle”. Jako opiekun powinieneś zaakceptować, że opinie koleżanek i kolegów mogą być fundamentalne dla dziecka w tym wieku. Pamiętaj też, że dziecięce przyjaźnie są nie tylko źródłem radości z samodzielności, ale ogromną wartością w rozwoju emocjonalnym i społecznym:
- uczą empatii i dbania o innych,
- budują dobrą samoocenę i pozwalają realizować potrzebę bycia ważnym,
- pokazują, jak spojrzeć na sprawy z różnych perspektyw,
- dają przestrzeń do intymnych zwierzeń, co wiąże się z nauką dotrzymywania słowa,
- są najlepszym treningiem rozwiązywania problemów i radzenia sobie z konfliktami.
Jak konkluduje cytowana już wcześniej ekspertka: „To ważne umiejętności w budowaniu prawidłowych relacji społecznych w późniejszym życiu”. Co więcej, przyjaźnie (nawet te z drugich czy trzecich klas podstawówki) opierają się na dużym zaangażowaniu emocjonalnym, są trwalsze od przedszkolnych relacji i potrafią przetrwać próbę czasu.
Przeczytaj również: Jak rozwijać empatię u dzieci? 10 praktycznych wskazówek
Dziecięce przyjaźnie w książce „Draka na Antypodach”
Pamiętaj, że na to, jak ułożą się relacje dziecka z rówieśnikami, mają też wpływ osoby dorosłe: wychowawcy oraz nauczyciele. Nieocenione wsparcie mogą dać też rodzice, regularnie rozmawiając z dziećmi o uczuciach, przyjaźniach, trudnościach. Przyjaciel dziecka powinien też być zawsze mile widziany w naszym domu.
Chciałbyś porozmawiać z dzieckiem o przyjaźni, ale nie wiesz, jak zacząć? Podsuń mu książkę pt. „Draka na Antypodach” wydawnictwa HarperCollins. Ta lektura świetnie sprawdzi się do samodzielnego czytania lub do wspólnej głośnej lektury dla dzieci w wieku 7–9 lat. Radość z czytania będą mieć też dorośli. To młodzieżowa książka przygodowa, ale pokazująca świat, który otacza nas dziś: z pandemią i mediami społecznościowymi w tle.
W „Drace na Antypodach” poznajemy grupę przyjaciół z małego miasteczka, którzy przeżywają zwyczajne niezwyczajne wakacyjne przygody: „Nadaliśmy zwykłym rzeczom i prostym czynnościom wielkie znaczenie, takie na miarę odkrycia Ameryki przez Kolumba, pewnie po to, żebyśmy i my, i Miasteczko i wszystko dookoła zrobili się ważni”.
Jest więc miejsce na przyjacielskie szwendanie się po okolicy, nocowanie u kolegów, ale też śledzenie dorosłych, intrygi, odkrywanie, do kogo należy złote Lamborghini, które znienacka pojawia się w mieście, organizację sesji zdjęciowej i koncertu. Zwykłe przeplata się z niezwykłym. A wszystko to napisane żywym i lekkim językiem, bez zbędnego moralizowania.
Autorka, Katarzyna Ryrych, wykreowała całą galerię osobliwych bohaterów, którzy ponad wszystko cenią szczerość, wartość rozmowy, relacje z innymi i bycie sobą – czyli wszystko, co w zdrowej relacji jest niezbędne. Dobrym przykładem takiej osoby jest mama głównego bohatera, która zwykła powtarzać: „Ludzie powinni ze sobą rozmawiać. Nie wiesz czegoś, pytaj. Masz problem, poproś o pomoc”. To też książka o ciekawości i otwartości na innych: zachęcająca do otwierania się na nowe relacje i wynikające z nich przygody.
Sprawdź także: „Odnaleźć swoją Formułę Wyjątkowości” – o odkrywaniu własnej tożsamości i akceptacji siebie
Relacje dziecka z rówieśnikami – stwórz z dziećmi dekalog przyjaciela
Dla nauczycieli czy wychowawców książka „Draka na Antypodach” może być inspiracją do przygotowania lekcji o przyjaźni. Na początek warto wypisać wspólnie z uczniami pożądane zachowania, które pomagają tworzyć dobre relacje z rówieśnikami:
- bądź pomocny i koleżeński,
- bądź gościnny,
- utrzymuj kontakt (telefoniczny, osobisty),
- jeśli trzeba, przepraszaj i przyznawaj się do błędu,
- wybaczaj i nie trzymaj urazy zbyt długo,
- nie tylko mów, ale też słuchaj,
- wspieraj, gdy przyjaciel przeżywa trudne chwile.
Następnie stwórzcie plakat z tymi wskazówkami i umieśćcie go w widocznym miejscu w klasie. Na koniec znajdźcie fragmenty z książki, które pokazują, że bohaterowie „Draki na Antypodach” przestrzegają tych zasad.
Pomysł na dodatkową aktywność: Podczas lekcji o przyjaźni zaproponuj zabawę literacką inspirowaną książką. Niech każdy uczeń wylosuje jedną osobę z klasy i wymyśli o niej wierszowane zdanie. W książce przykładowy wierszyk brzmiał tak: „Opuścił nas Kostek, całkiem fajny gostek”.
O relacje z rówieśnikami należy dbać, także realizując domowe nauczanie. Podkreśla to homeschoolerka Marcelina Metera: „[…] swobodny, niewymuszony, niezaaranżowany kontakt z innymi dziećmi jest co najmniej równie ważny, jak przygotowanie do egzaminów i nie wolno nam jako rodzicom tego aspektu zaniedbać”. Warto więc zadbać o przyjaźnie dziecka, inspirując się przedstawioną książką wydawnictwa HarperCollins oraz zebranymi w tym artykule wskazówkami ekspertów.
Źródła:
K. Szewczuk, Przyjaźń w ocenie dzieci w wieku wczesnoszkolnym – raport z badań
Ogólnopolskie badanie jakości życia dzieci i młodzieży w Polsce
M. Metera, „Ty Druha we mnie masz”, Kreda Nr 2/2023, s.37