relacja-miedzy-rodzenstwem

Dzień Rodzeństwa obchodzony 10 kwietnia to dobry pretekst do tego, by przyjrzeć się, jak funkcjonuje Twoja rodzina jako drużyna. Czy wiesz, jak wspierać relacje między rodzeństwem? Dlaczego nie warto porównywać dzieci? Poznaj kilka ważnych zasad i zadbaj o harmonię w swojej rodzinie.

Bądź świadomym rodzicem – buduj dobre relacje między rodzeństwem

Adele Faber i Elaine Mazlish – autorki kultowego poradnika „Rodzeństwo bez rywalizacji. Jak pomóc własnym dzieciom żyć w zgodzie, by samemu żyć z godnością” – przekonują, że rola rodziców w budowaniu dobrych relacji między rodzeństwem jest kluczowa: „Możemy albo zaostrzyć, albo zredukować współzawodnictwo. Możemy sprawić, że wrogie uczucia będą ukrywane, albo pozwolić na ich bezpieczne wyładowanie. Możemy zaognić walkę lub umożliwić współpracę. Nasze postępowanie i słowa mają wielką moc”.

Jak zatem wspierać nasze dzieci, by budowały dobre relacje z rodzeństwem? Sprawdź zasady postępowania świadomego rodzica!

Jak poprawić relacje z rodzeństwem? 5 zasad dla rodziców  

1. Pozwalaj dziecku wyrażać emocje, również te negatywne.

Autorki wspomnianego poradnika podkreślają, że zachęcanie dzieci do dobrych uczuć na siłę rodzi złe uczucia. Dopiero pozwolenie im na wyrażenie złych uczuć może coś zmienić. Tak właśnie jest w przypadku głównej bohaterki książki „Basia i nowy braciszek”, która w końcu znajduje cień porozumienia z młodszym Frankiem. Rodzice pozwalają jej na swobodne wyrażanie negatywnych odczuć związanych z pojawieniem się nowego członka rodziny.

Czasami przeżywanie trudnych emocje, jak np. zazdrość, może być początkiem czegoś pozytywnego. W książce z serii „Czytam sobie” poziom 1 pt. „Basia i kask” główna bohaterka marzy o takim kasku jak ma brat, więc zaczyna eksperymentować, rozwijając w ten sposób swoją kreatywność. Co z tego wyniknie? Książka ta przypadnie do gustu początkującym czytelnikom.

Pomysł na dodatkową aktywność: Twoje dziecko w wieku 7–10 lat też czeka na rodzeństwo? Podsuń mu książkę „Nim przyjdą słonie”. Jej główny bohater Maks nie jest zadowolony, że wkrótce będzie musiał oddać połowę swojego pokoju nowemu członkowi rodziny. Czuje się niezrozumiany przez mamę i postanawia uciec z domu. Czy poradzi sobie podczas tej niebezpiecznej wyprawy? Jakie egzotyczne zwierzę spotka pod wieżą ratuszową? Ta historia, dla żądnych przygód małych czytelników, będzie dobrym pretekstem do rozmowy o obawach dziecka związanych z pojawieniem się rodzeństwa oraz ustaleniem zasad akceptowalnych dla każdej ze stron.

okładka książki "Nim przyjdą słonie"

2. Nie porównuj dzieci między sobą – są odrębnymi istotami i mają inne temperamenty

Porównywanie dzieci przez rodziców psuje relacje między rodzeństwem: wzmagają wzajemną niechęć oraz konkurencję. Jeśli masz skłonność do tworzenia tego typu komunikatów, posłuchaj rady autorki poradnika „Rodzeństwo bez rywalizacji”: „Kiedy tylko kusiło mnie, żeby porównać jedno dziecko do drugiego, mówiłam sobie: Stop! Nie rób tego! Obojętnie, co chcesz powiedzieć dziecku, powiedz to wprost, bez odwoływania się do rodzeństwa. Słowo klucz to „opisać”. Opisuj, co widzisz. Opisuj, co ci się podoba albo co ci się nie podoba. Opisuj, co dziecko ma zrobić. Najważniejszą rzeczą jest skupienie się na zachowaniu tego jednego jedynego dziecka. To, co robi lub czego nie robi jego brat, nie ma z nim nic wspólnego”. Zamiast porównywać, podkreślaj wyjątkowość każdego dziecka.

Sprawdź również: Jak rozmawiać z dziećmi o niepełnosprawności?

3. Pamiętaj, że nie zawsze musi być po równo

Bierz pod uwagę indywidualne potrzebny dziecka. Jedno z rodzeństwa może potrzebować dużo bliskości i czułości, inne z kolei mieć mniejsze potrzeby bycia blisko rodzica. Dziel więc swój czas i uwagę nie po równo, lecz według potrzeb. Wówczas każdy domownik będzie czuł się ważny i dostrzeżony.

Wskazówka: Psycholożka dziecięca Ewa Sękowska-Molga zachęcą, by spędzać czas sam na sam z każdym dzieckiem z osobna i wówczas poświęcać mu całą swoją uwagę.

4. Nie przyporządkowuj dzieciom ról

Adele Faber i Elaine Mazlish apelują, żeby nie etykietować dzieci: „to jest nasz rodzinny muzyk”, „to urodzony sportowiec”. Nawet jeśli któreś z nich jest lepsze w jakiejś dziedzinie, nie zamykaj innym drogi do działania w tym samym obszarze. Ponadto upewnij się, czy drugie dziecko nie wycofuje się z działań tylko dlatego, że brat czy siostra są od niego lepsi.

Pomysł na dodatkową aktywność: Twoja córka chciałaby zacząć grać w piłkę nożną lub zająć się inną dziedziną, która jest domeną chłopaków? Podsuń jej książkę „Tajemnica namokniętej gąbki”, a następnie porozmawiajcie o tym, że każda osoba, niezależnie od płci, może zajmować się tym, czym chce. Wystarczy pasja, zaangażowanie i czerpanie przyjemności z danej aktywności.

okładka książki Tajemnica namokniętej gąbki

Przeczytaj także: Jak wspierać rozwój muzyczny dziecka? 10 ciekawych pomysłów

5. Zaakceptuj to, że konflikty wpisane są w relacje między rodzeństwem

Pozwalaj dzieciom, by samodzielnie poszukiwały rozwiązań oraz dochodziły do porozumienia w relacjach z rodzeństwem. Dzięki temu rozwiną swoje kompetencje społeczne, wzmocnią pewność siebie, będą miały lepszy ogląd własnych emocji i zbudują podwaliny pod mocne relacje z rodzeństwem na lata. Jeśli chcesz je wspierać podczas konfliktów, nie bądź sędzią, ale mediatorem: ucz nazywać emocje oraz znajdować rozwiązania.

Relacje z rodzeństwem – nie martw się, ale inspiruj

Psycholożka Ewa Sękowska-Molga podkreśla, że relacje z siostrą lub bratem są dynamiczne:   „Zaakceptuj, że Twoje dzieci nie muszą uwielbiać się ze sobą bawić, mogą mieć zupełnie inne zainteresowania – to naturalne. Rodzeństwa przechodzą różne fazy – od wielkiej miłości do nienawiści, ich relacja z pewnością zmieni się jeszcze wielokrotnie”.

Różne odcienie relacji z rodzeństwem pokazane są w zabawnej historii pt. „Kasztan, tapczan, tralala”. Jej autor Grzegorz Kasdepke nie mógł pominąć wątków kryminalnych. Zaproponuj swoim dzieciom lekturę książki z poziomu 3 serii „Czytam sobie”, a następnie porozmawiajcie, czy w waszym domu zdarzają się podobne sytuacje, jak między Kacprem a Basią.

Jako rodzic dbaj o to, by dzieci wiedziały, że w rodzinie siła, a od brata i siostry można nauczyć się czegoś lub poprosić o pomoc. Taka oparta na wzajemnej pomocy relacja przedstawiona jest w książce „Po co wieje wiatr”.

Brat czy siostra może być również najlepszym kompanem do wspólnych aktywności. Pomysły na zabawy dla rodzeństwa Twoje dziecko znajdzie w serii „Czytam sobie” wspierającej naukę czytania. Oto kilka przykładów:

  • Książka „Psotnice podwórkowe”, do której dołączony jest test dla kandydatek na wróżki, zachęci siostry do wielu zabaw inspirowanych magią i figlami.
  • W „Pułapce na ktosia” dzieci rozwiązują kryminalną zagadkę (kto zjada wszystko: od slipek taty po kotlety) oraz pokazują, jak krok po kroku zbudować szałas.
  • Historia z dreszczykiem i rodzeństwem w tle przedstawiona jest też w książce „Babula Babalunga”.
  • Opowieść „Złota rybka” podsuwa pomysł na zbudowanie domku na drzewie. Jej główny bohater przekonuje się też, że wspólna zabawa z siostrą na świeżym powietrzu jest lepsza od tabletu.

Duży wpływ na budowanie dobrych relacji między rodzeństwem mają rodzice. Warto to sobie uświadomić i spróbować wdrożyć kilka wskazówek dotyczących właściwej komunikacji w rodzinie. Dobrym pomysłem jest też podsunięcie dzieciom książek, w których przedstawione są relacje z bratem lub siostrą. Te lektury mogą być pretekstem do wielu mądrych rozmów.

———————————–

Źródło: A. Faber, E. Mazlish, „Rodzeństwo bez rywalizacji. Jak pomóc własnym dzieciom żyć w zgodzie, by samemu żyć z godnością”, Media Rodzina.