Dbamy o rozwój dzieci na wielu płaszczyznach, ale czy uczymy je, jak postępować w niebezpiecznych sytuacjach? To ważne zadanie dla rodziców i pedagogów, dlatego wydawnictwo HarperCollins wydało książkę zwracającą uwagę na to, jak ważna jest znajomość zasad postępowania oraz nauka bezpiecznych zachowań u dzieci. W artykule przedstawiamy pomysły inspirujące do rozmowy na ten temat.
Czy nauka bezpiecznych zachowań jest potrzebna?
Z raportu Centralnego Instytutu Pracy dotyczącego bezpiecznych zachowań dzieci w domu i szkole wynika, że stan wiedzy na ten temat wśród uczniów klas 1–5 jest niski. Badania dotyczyły sytuacji niebezpiecznych, takich jak: pożar w domu, zagubienie się w lesie, spotkanie z nieznajomym, zatrucie, udławienie, upadek czy złamanie. Jak wynika z raportu „dzieci nie radziły sobie z odpowiedziami na pytania dotyczące metod działania w sytuacjach wypadkowych […] nie zawsze wiedziały, jak należy się zachować, część dzieci podawała przykłady niewłaściwego zachowania w sytuacji zagrożenia. Co ważne w żadnej z zaprezentowanych sytuacji dzieci nie były pewne, co należy wykonać”.
Zatem szkoła oraz rodzice powinni nauczyć dziecko, jak postępować w niebezpiecznych sytuacjach, biorąc pod uwagę wykształcenie trzech umiejętności:
- przewidywania zagrożeń,
- unikania niebezpiecznych sytuacji,
- opanowania związanego z wiedzą, jak postępować podczas potencjalnego zagrożenia.
Jak to zrobić? Nawyki i odpowiednie postawy u dzieci w wieku wczesnoszkolnym dotyczące bezpieczeństwa najlepiej kształtować poprzez kreatywne aktywności, edukację w formie zabawy i rozmowy na bazie przeczytanych książek.
Sprawdź także: Jak nauczyć dziecko rozsądnego korzystania z telefonu?
Bezpieczne zachowania dzieci w praktyce – konkursy, gry i rozmowy
Z cytowanego wcześniej raportu Centralnego Instytutu Pracy wynika, że dobrym pomysłem na naukę bezpiecznych zachowań wśród dzieci w pierwszych klasach szkoły podstawowej są konkursy plastyczne. Wiążą się one często z koniecznością przeprowadzenia lekcji profilaktycznych na temat tego, jakie zagrożenia mogą pojawić się w domu, szkole i na podwórku. Natomiast sama praca plastyczna jest okazją do przekucia tej wiedzy w praktyczny projekt, a co za tym idzie, utrwalenia jej w kreatywny sposób.
Bezpieczne zachowania dzieci kształtuj również poprzez gry planszowe oraz terenowe. W ten sposób przedstawisz możliwe zagrożenia, sposoby ich unikania oraz przećwiczysz w praktyce zasady postępowania w potencjalnych niebezpiecznych sytuacjach.
Zagrożenia dla dzieci warto na bieżąco omawiać, dobierając odpowiednie lektury na ten temat. W przypadku takich rozmów pamiętaj o trzech kluczowych zasadach:
- Uświadamiaj, w jakich niebezpieczeństwach może znaleźć się dziecko, ale nie strasz.
- Dopasuj przekazywane informacje do wieku oraz wrażliwości odbiorcy.
- Na bazie rozmów, formułujcie zasady bezpieczeństwa do stosowania na co dzień, a potem konsekwentnie je przestrzegajcie.
Przeczytaj również: Zaginięcia – jak rozmawiać z dziećmi o zagrożeniach i trudnych sytuacjach?
Zagrożenia dla dzieci – zaciekaw i wyjaśnij
Choć zagrożenia dla dzieci to temat bardzo poważny, podejdź do niego kreatywnie, bazując na ciekawości najmłodszych. Badania pokazują, że dzieci uznają pożary za najbardziej interesujące sytuacje wypadkowe. Jesteśmy więc przekonani, że nowość z serii „Czytam sobie” wydawnictwa HarperCollins pt. „Pożar w fabryce” spodoba się najmłodszym czytelnikom, a do tego będzie miała wartość edukacyjną.
To wartka opowieść o tym, jak jedna zła decyzja może pociągnąć za sobą lawinę niebezpiecznych zdarzeń. Przekonuje się o tym Hubert, czyli główny bohater książki „Pożar w fabryce”. Dlaczego wchodzi do budynku, który grozi zawaleniem? Czy ktoś z nim jest? Co doprowadza do pożaru? To opowieść „ku przestrodze”, ale z pozytywnym zakończeniem. Huberta ratuje z opresji siostra Róża, która wie, jak postępować w niebezpiecznych sytuacjach, takich jak pożar: „Wołaj o pomoc, usiądź na podłodze, zakryj usta i nos ubraniami”.
Dzięki małej bohaterce nauczysz dziecko dobrych wzorców zachowań w sytuacji zagrożenia:
- odpowiedzialności za siebie i innych,
- korzystania ze zdobytej wiedzy (co robić krok po kroku),
- tego, jak ważne jest opanowanie.
Prawdziwymi bohaterami książki są też członkowie lokalnej Ochotniczej Straży Pożarnej, którzy uczą, że przy pomaganiu ważna jest zasada: „jeden za wszystkich, wszyscy za jednego”: „Akcja zakończyła się sukcesem, bo wśród strażaków nie ma rywalizacji. Sukces czy porażka zawsze należą do całego zespołu. Tym razem odnieśli wielki sukces”.
Pomysł na dodatkową aktywność: Jesteś nauczycielem wczesnoszkolnym lub pracujesz w świetlicy? Korzystając z informacji zawartych w książce „Pożar w fabryce”, przygotuj wspólnie z uczniami pytania do strażaków z lokalnej Ochotniczej Straży Pożarnej. Następnie zorganizujcie szkolną konferencję prasową z przedstawicielami tej jednostki i zbierzcie jak najwięcej informacji. Bazując na zdobytej wiedzy, napiszcie artykuł do szkolnej gazety.
Mamy nadzieję, że zaprezentowana książka z serii „Czytam sobie” stanie się pretekstem do tego, by przypomnieć dzieciom codzienne zasady bezpieczeństwa. Przekazanie najmłodszym wiedzy o tym, jak postępować w niebezpiecznych sytuacjach powinno być priorytetem dla rodziców, nauczycieli oraz opiekunów.
Źródło:
Raport „Potrzeby informacyjne dzieci i młodzieży dotyczące bezpiecznych zachowań w szkole i w czasie wolnym”