Psychologowie Natalia i Krzysztof Minge apelują, by naukę czytania traktować jako „dar dla dziecka od rodzica”. Chodzi o to, by przy takiej edukacji nie było stresu, niepotrzebnej kontroli i negatywnych uczuć. Dobrym pomysłem jest więc nauka czytania poprzez zabawę, czyli wszelkie aktywności, które w przyjemny sposób przybliżą dziecku litery i sylaby oraz zaszczepią miłość do książek.
Czytanie przez zabawę – nie ulegaj zbyt wielu nurtom
Błogosławieństwem, ale i przekleństwem naszych czasów jest możliwość wyboru spośród wielu opcji. Tak jest też w przypadku edukacji. Naukę czytania poprzez zabawę możesz realizować na bazie różnych metod np. globalnej lub sylabowej. Jednak Natalia i Krzysztof Minge w artykule „Już czytam!” podkreślają, że nauka czytania ma być przede wszystkim przyjemnością dla rodzica i dziecka, a wybrane metody są sprawą drugorzędną: „Możesz też działać w sposób przygodny – przy okazji, gdy poczujecie, że fajnie byłoby coś zrobić. Możecie też wymyślić własną metodę. Prawda jest taka, że absolutnie nie ma znaczenia, jak wprowadzisz dziecko w świat tekstu. Jeżeli tylko umożliwisz mu obcowanie ze słowem pisanym, choćby tylko poprzez czytanie mu bajek na dobranoc, obdarzysz go czymś, z czego będzie mogło czerpać radość i mądrość przez resztę życia. Warto to zrobić, zanim szkoła poinformuje dziecko, że czytanie to ciężka praca i obowiązek (…)”.
Anna Buchner, autorka poradnika dla rodziców „Od pierwszej litery do pierwszego słowa”, dodaje, że najważniejsze przy nauce czytania jest bazowanie na naturalnej ciekawości dziecka i minimalizm, czyli nie uleganie zbyt wielu nurtom.
Przeczytaj również: Jak zachęcić dziecko do nauki czytania? 10 skutecznych sposobów
Nauka sylab przez zabawę – 5 sprawdzonych pomysłów
Opinie psychologów i edukatorów na temat edukacji czytelniczej najmłodszych już znasz, czas przystąpić do działania. Jak powinna wyglądać nauka sylab przez zabawę w praktyce? Oto pięć niskobudżetowych aktywności, które spodobają się dzieciom w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
1. Sylabowe klocki
Nie kupuj kolejnych pomocy edukacyjnych do nauki czytania, korzystaj z tego, co już masz. np. klocków, na które możesz nakleić odpowiednie sylaby. Na początek wyszukujcie te same sylaby. Następnie pójdźcie o krok dalej: układajcie z sylabowych klocków konkretne słowa.
2. Sylaby z natury
Pamiętasz ten czas, kiedy Twoje dziecko uczyło się mówić? Na początku bazowało na dźwiękach z otoczenia: odgłosach zwierząt oraz przyrody. Wykorzystaj to również podczas nauki czytania. Naśladuj kukułkę (ku ku), krowę (mu) czy deszcz (kap, kap). Zadaniem dziecka jest wybranie odpowiednich sylab z przygotowanych kartek i przyporządkowanie ich do usłyszanych dźwięków z natury.
3. Sylaby w ruchu
Anna Buchner podkreśla, że dziecko, które ma sprawnie czytać, musi być też aktywne fizycznie. A gdyby tak połączyć naukę sylab z ruchem? Oto propozycja takiego ćwiczenia: przygotuj na kartkach wybrane sylaby i przyporządkuj do każdej z nich odpowiedni ruch np. ka – podskok, re – klaskanie, ni – podnoszenie nogi. Pokazuj sylaby w różnej kolejności i zachęć dziecko do aktywności.
4. Łapka na sylaby
Dzieci uwielbiają bawić się przedmiotami codziennego użytku, dlatego nauka czytania poprzez zabawę z łapką na muchyto kolejny dobry pomysł. Aby zrealizować tę aktywność, przygotuj karty z sylabowymi muchami. Zadaniem dziecka będzie uderzenie muchy z właściwą sylabą – tą, którą wypowiesz na głos.
5. Sylabowe kalambury
Nauka czytania poprzez zabawę może odbywać się też mimochodem, przy okazji uwielbianych rodzinnych gier. Pamiętaj, by w przypadku kalamburów przygotować dla początkujących czytelników hasła bazujące na prostych sylabach.
Sprawdź także: Nauka czytania metodą sylabową – na czym polega?
Zabawy inspirowane książkami z serii „Czytam sobie” – 5 pomysłów
Nauka czytania poprzez zabawę nie kończy się na opanowaniu przez dziecko liter i sylab. Kolejny etap to ćwiczenia, do których inspiracją mogą być różne książki. Wybraliśmy 5 tytułów z serii „Czytam sobie” – przygotowanej z myślą o rozwijaniu zainteresowań początkujących czytelników – i na ich bazie przygotowaliśmy pomysłowe aktywności. Sprawdź!
1. W poszukiwaniu symbolu miasta
Książka „Tramwaj numer 28” przedstawia Lizbonę przez pryzmat ikonicznego żółtego tramwaju. Niech wspomniana lektura będzie inspiracją do tego, by przed każdą wycieczką znaleźć coś charakterystycznego dla danego miasta lub regionu. Chęć zebrania informacji na ten temat będzie dobrą motywacją do samodzielnego czytania.
2. Losowanie słów
Podsuń dziecku książkę „Rycerka Rozalka” do samodzielnej lektury. Nauka czytania poprzez zabawę w tym przypadku może polegać na tym, że wypiszecie wszystkie słowa, które znajdują się w ramkach (są one wyszczególnione na każdej rozkładówce w książce). Następnie dziecko losuje wyrazy i opowiada, czego dotyczą np. s-u-k-i-e-n-k-a – rycerka Rozalka też chciała wziąć udział w walce ze smokiem, ale miała za długą sukienkę. Taka zabawa to też dobre ćwiczenie na czytania ze zrozumieniem.
3. Pakujemy plecak na wyprawę
Po lekturze książki „Wyprawa na biegun. O ekspedycji Amundsena” narysujcie na kartce duży plecak i wpiszcie w niego wszystkie słowa, które kojarzą się z wyprawą np. kompas, mapa. Bazujcie na wyrazach z tej lektury i pomyślcie też nad swoimi propozycjami.
4. Zabawa w teatr
Zachęć dziecko, by potraktowało tekst książki „Kura Krystyna i jej banda” jako gotowy scenariusz na zabawny spektakl. Do jego realizacji dziecko może wykorzystać teatrzyk wykonany z tektury oraz maskotki.
5. Coś dla bardziej zaawansowanych
Twoja dziecko czyta już z łatwością zaproponowane w punktach 1–4 lektury? Sięgnij po drugi poziom książek z serii „Czytam sobie”. Zacznij od nowości np. „Pan Pit i jego kwiatek” przypadnie do gustu miłośnikom przyrody. Na bazie tej książki możecie przygotować zakładki z motywami florystycznymi.
Nauka czytania poprzez zabawę powinna być przede wszystkim frajdą. A kiedy zobaczysz, że Twoje dziecko złapało już książkowego bakcyla, jak najczęściej organizuj aktywności inspirowane ulubionymi lekturami – również tymi z serii „Czytam sobie” wydawnictwa HarperCollins.
———-
Źródła:
Natalia i Krzysztof Minge, „Już czytam”, Dzieci. Magazyn dla rodziców Nr 2(7) marzec/kwiecień 2019, s. 33–35.
A. Buchner, Poradnik dla rodziców. Od pierwszej litery do pierwszego słowa, Warszawa 2020.