„Więcej zabawy mniej stresu” – to postulat współczesnych psychologów, którzy coraz częściej obserwują przeciążenie dzieci zajęciami dodatkowymi. A gdyby tak znaleźć złoty środek? Rozwiązaniem jest nauka przez zabawę. Podpowiadamy, jak ją zorganizować w domu i w szkole. Jednak wcześniej kilka słów o tym, dlaczego zabawa, jest tak ważna w życiu dziecka.
Już sama zabawa jest nauką
W dobie rodzicielstwa opartego na dawaniu dzieciom wielu możliwości rozwoju zapominamy o tym, jak wartościowa i potrzebna jest swobodna zabawa. Już sama w sobie przynosi edukacyjne korzyści. Oto kilka przykładów:
- zabawa w udawanie (kreowanie światów, zabawa lalkami, klockami) nawet ta indywidualna ćwiczy interakcje społeczne,
- zabawa na przerwie, według kilku badań eksperymentalnych, sprawia, że dzieci w wieku wczesnoszkolnym są bardziej zaangażowane w naukę podczas kolejnych lekcji,
- swobodna zabawa pozwala dzieciom nauczyć się pracy w grupie, dzielenia się, negocjowania, rozwiązywania konfliktów i autoprezentacji.
Co więcej, zabawa rozwija rodzinne więzi, bo daje rodzicom możliwość pełnego zaangażowania się w kontakt z dzieckiem. W takim przypadku ani rodzic, ani dziecko nie odczuwają presji, bo wszystko odbywa się w miłej atmosferze, wolnej od obowiązku. Podobnie może funkcjonować nauka przez zabawę, dzięki której utrwalicie wiedzę, wspólnie popracujecie nad kreatywnym projektem czy zrealizujecie domowe obowiązki (a przy okazji nauczysz dziecko, jak lepić pierogi czy poprawnie segregować ubrania).
Nauka poprzez zabawę w szkole i w domu – 5 sprawdzonych pomysłów
Nauka przez zabawę to najlepsza forma przyswajania wiedzy i podstawowych umiejętności potrzebnych w dalszej edukacji dla uczniów w wieku wczesnoszkolnym. Grunt to zaproponować wybraną aktywność, nie zdradzając, że podczas jej trwania dziecko będzie się uczyć. Oto kilka pomysłów na zabawy, które niosą ze sobą korzyści edukacyjne.
1. Zabawy ruchowe polegające na kooperacji
To świetny sposób na naukę przez zabawętak przydatnych w dzisiejszych czasach umiejętności społecznych. Można zastosować zarówno w domu – bawimy się całą rodziną, jak i na lekcjach wf oraz tych odbywających się w plenerze.
Wypróbuj: zabawa „berek lawina”
2. Zabawy w odgrywanie ról
Oswajają z różnymi sytuacjami w życiu codziennym oraz uczą skutecznej komunikacji. Są świetnym narzędziem rozwojowym dla dzieci nieśmiałych.
Wypróbuj: plenerowa kuchnia błotna, która inspiruje do kreatywnych zabaw w restaurację
3. Gry rozwijające słownictwo
Nauka przez zabawę dla 7-latka powinna koncentrować się na rozwoju słownictwa, bo to właśnie od kompetencji językowych zależy sukces w dalszym kształceniu. Wybierz gry planszowe, dzięki którym dzieci mogą poznawać nowe wyrazy lub rozwijać umiejętność tworzenia własnych opowieści.
Wypróbuj: scrabble, układanie wspólnych historii
4. Quizy wiedzy
Choć dzieci w wieku wczesnoszkolnym nie lubią sprawdzianów i zadań w tradycyjnej formie, to chętnie rozwiązują quizy. Taka forma jest świetnym sposobem na poszerzenie i sprawdzenie wiedzy z zakresu edukacji przyrodniczej.
Wypróbuj: quizy przyrodnicze z wierszowanymi zagadkami
5. Projekty twórcze
Dziecko ma za zadanie zdobyć informacje na wybrany temat z różnych źródeł i zaprezentować je w kreatywny sposób. Takie projekty uczą samodzielności, rozwijają twórcze myślenie oraz umiejętność gromadzenia i segregowania danych.
Wypróbuj: lapbook (kreatywna teczka) lub kolaż
To też Cię zainteresuje: Jak mówić, aby dzieci słuchały? 10 pomysłów na zainteresowanie uczniów tematem lekcji
5 książek z serii „Czytam sobie” jako sposób na naukę przez zabawę
Nauka poprzez zabawę w szkole i w domu może być prowadzona na bazie gier planszowych, quizów lub projektów twórczych, ale też po prostu książek. Oto 5 tytułów z serii „Czytam sobie” dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym wraz z pomysłami na edukacyjne aktywności.
1. „Otwieramy sklepik” – nauka przedsiębiorczości i matematyki
Bohaterkami opowieści są trzy przyjaciółki, które postanawiają założyć sklepik. Robią to z głową, bo nie tylko wymyślają chwytliwą nazwę, ale też szukają sposobów na walkę z konkurencją. Czy przetrwają na trudnym rynku? Kto pokrzyżuje ich plany? Tego młody czytelnik dowie się w toku lektury. Na bazie tej książki możesz zaproponować dwie aktywności:
- wymyślenie własnego biznesu (np. sprzedawanie lemoniady latem, wyprzedaż przeczytanych książek), nazwy dla niego, hasła reklamowego, sprawdzenie konkurencji oraz wdrożenie projektu w życie,
- naukę liczenia i mnożenia (korzystając z towarów dostępnych w zabawkowym sklepie).
2. „Kolumb. Całkiem inna historia” – nauka krytycznego myślenia
Historia podróżnika jest pretekstem do pokazania tematu odkrycia Ameryki z różnych perspektyw: dzielnego żeglarza, ale też podbitych ludów. Po lekturze tej książki przyjrzyjcie się bliżej kulturze „Pierwszych Amerykanów”. Następnie napiszcie list do Krzysztofa Kolumba, w którym wyjaśnicie mu swoją perspektywę odkrycia Ameryki.
3. „Samotny banan” – ekologia w praktyce
Choć Nadia jest jeszcze małą dziewczynką, zna się na ekologii. Wie, że nie można marnować jedzenia, a z banana pokrytego ciemnymi kropkami można stworzyć przepyszne potrawy. Biorąc pod uwagę wskazówki bohaterki, przejrzyjcie waszą lodówkę, zaplanujcie menu z resztek i przygotujcie wyjątkową ekologiczną kolację.
4. „Cuda z mleka” – siła eksperymentów
Dzięki tej książce każdy początkujący czytelnik zrozumie, czym jest bakteria i fermentacja. Podobny eksperyment można przeprowadzić w domowych warunkach.
5. „Wakacje Adelki” – nauka planowania
Książka ta może być świetnym pretekstem do rozmowy o tym, jak ważne jest planowanie. Tytułowa bohaterka wykonuje wakacyjny planer w formie artystycznego kolażu i wyjaśnia, jak to zrobić krok po kroku. Przygotujcie w takiej formie listę miejsc, które chcecie odwiedzić w nowym roku.
Zainspiruj się: 5 pomysłów na zabawy czytelnicze dla dzieci w każdym wieku
Nauka przez zabawę może być zaplanowana i przygotowana na bazie naszych pomysłów, ale pamiętaj też o spontaniczności. Wystarczy otwarta głowa, by zwykły leśny spacer przerodził się w wyjątkowe lekcje: budownictwa (szałas), dodawania i odejmowania (znalezionych szyszek) oraz muzyki (powtarzanie usłyszanych rytmów i melodii).
Źródła:
The social and cognitive benefits of play: Effects on the learning brain